Amit Trivedi

ભારતના સંદર્ભમાં દાર્શનિક સાહિત્યનું અધ્યયન બહુ જ વૈવિધ્યસભર અને રસપ્રદ છે. આ અધ્યયનને રાષ્ટ્રીય મૂલ્યો, સંસ્કૃતિ, સંસ્કાર અને પરંપરાઓના પરિપ્રેક્ષ્યમાં જોઈએ.

મુંબઈ શહેર, સપનાંંઓનું શહેર કે પછી માયાનગરી. જ્યાં રોજ હજારોની સંખ્યામાં લોકો પોતાના સપનાઓ લઈને આવે, સદ્દનસીબે કોઈના સપના સાકાર પણ થઈ જાય તો કોઈના સપના મુંબઈની લોકલ ટ્રેનની ભીડમાં જ ખોવાઈ જાય. અદિતી જોષી અને માધવ પટેલ, સપનાઓની પેટીઓ ભરીને મુંબઈ શહેરમાં આવેલા બે નામ. બંને એક જ આઇ.ટી. કંપનીની નાનકડી ઓફિસમાં કામ કરતાં.

કૉરોના સંકટ સામે આપ સર્વ સુરક્ષિત હશો તેવી પ્રાર્થના સાથે કોરોના વિષયના સંદભમાં પાંચ કાવ્યરચનાઓ સ્મિતાબેન ત્રિવેદી આપણી સમક્ષ મૂકી રહ્યાં છે. તેમની કલમને અનેક શુભકામનાઓ અને રીડગુજરાતીમાં તેમનું હાર્દિક સ્વાગત છે.

ત્રીજી સદીની પરોઢે પહોંચેલા આ જગતમાં માણસાઇ જાગી છે. અમુક સફળતાઓ તો અમુક નિષ્ફળતાઓ છે. અને છતાં ક્યાંક સતત ઉપરાછાપરી મળતી નિષ્ફળતાઓમાં પણ ક્યાંક માણસાઇ બોલી ઉઠે છે. અપૂર્ણતાથી ભરેલી આ દુનિયામાં આમ જ બનવાનું! ભગવાન ચોક્ક્સ કોઇ રસ્તો બતાવશે! અનેક પડકારોની સામે રાત-દિવસ દુનિયાના કોઇને કોઇ ખૂણે કોઇક માણસજાતને ટકાવી રાખવા માટે સતત મથી […]

મીના બેને ઘડિયાળમાં જોયું, બપોરનો એક થવા આવ્યો! મહેશ હવે આવતા જ હશે. તેને હાથ થોડો ઝડપથી ચલાવવા મંડ્યો, સેલડ તૈયાર કરી નાખ્યું, અથાણાંનો ડબ્બો તૈયાર કર્યો, હવે શું બાકી છે વિચારતા યાદ આવ્યું, હા છાસ બાકી છે! પુત્રવધુ લાવણ્યાને કહ્યું, "બેટા, છાસ વલોવી નાખ અને ડાઇનિંગ ટેબલ તૈયાર કરી નાખ!"

મન ન માને એ જગાઓ પર જવાનું છોડીએ, કોઈના દરબારમાં હાજર થવાનું છોડીએ. પ્રેમના પ્રકરણ વિશે કંઈ બોલવાનું છોડીએ, ચોપડીમાં એક વચ્ચે કોરું પાનું છોડીએ. હોય જો તાકાત તો બે-ત્રણ હલેસાં મારીએ, જળને વ્હેવાની રસમ શિખવાડવાનું છોડીએ. કંઠને શોભે તો શોભે માત્ર પોતાનો અવાજ, પારકી રૂપાળી કંઠી બાંધવાનું છોડીએ. કોઈ દુર્ગમ પથ ઉપર તૂટેલી ભેખડ […]

અમારા રે અવગુણ રે ગુરુજીના ગુણ ઘણા રે જી: ગુરુજી !અમારા અવગુણ સામું મત જોવ , ગુરુજી મારો દીવો રે, ગુરુજી મારો દેવતા રે જી: ગુરુજી મારા પારસમણીને તોલ.. અમારા અવગુણ…. ગુરુજી મારા ગંગા રે, ગુરજી મારા ગોમતી રે જી : ગુરુજી મારા કાશી ને કેદાર. અમારા અવગુણ… ગુરુ મારા તરાપા રે, ગુરજી મારા તુંબડા […]

કૂવામાં વાંસ વાંસ પાણીને તોય કોરી નજરું લઈ એમ વળી જાશું હો… કોરી નજરું લઈ એમ વળી જાશું આવ્યું પણ આવીને અટક્યું છે આંખમાં સૂની આ સાંજ સમું આંસુ ઘેરાતી સાંજના તમને સોગંદ હવે વાદળાઓ વિખેરી નાખો.. ઓ.ઓ.ઓ જળમાં આ પંખીનો છાંયો પડે ને તોયે પંખીની થાય ભીની પાંખો કે છૂટ્ટા પડેલા આ ટહુકાના પીંછામાં […]

રોજ પાડે કોણ આવો સાદ જોવા દે મને આભ ઊંચેથી કરે ફરિયાદ જોવા દે મને હું કહું છું મેં કર્યું ને તું કહે છે તે કર્યું છેક સુધી એમ આ સંવાદ જોવા દે મને કાનમાં ભીનાશ પગરવ સંભળાવા લાગશે ચાલ તું મારા સમયની દાદ જોવા દે મને -શૈલેશ પંડયા “ભીનાશ” સ્વરઃ સુરેશ રત્નાતર સ્વરાંકન : […]

આ ઝાકળના ઝબકારા ઝાલી ઘાસ ફરે મેદાન વચ્ચે હેલ્લારો આ સવારના રેલાઓ લૈ ટેકરીઓ દોડે પાન વચ્ચે હેલ્લારો આ ઇત્તો ઇત્તો હેલ્લારો આ ચાંપપલિતો હેલ્લારો આ સરખેસરખી કળીઓ રમતી શમણું શમણું હેલ્લારો આ ખર્યા પાનનું ખરવું લાગે નમણું નમણું હેલ્લારો આ સૂંડે સૂંડે હેલ્લારો આ ઊંડે ઊંડે હેલ્લારો કોઈ હાથ દઈને રોકો : આવ્યો ધસમસ […]

ના બોલાય રે ના બોલાય ના બોલાય રે ના બોલાય એક અમી ભરપૂર ઉરે તારા સોમલ કેમ ઘોળાય રે ના બોલાય રે ના બોલાય ના બોલાય રે ના બોલાય તારે હાથે પ્રિય મેં જ ધર્યો હતો મહેંદીએ રંગીન હાથ અંગથી અંગ અડાડી ભર્યા નીલ કુંજ મહીં ડગ સાત રંગ સુગંધની સોડ તણી અવ વાત કેમ […]

એક દિ મળશો મને? ના, તને હું નહીં મળું, તે દિવસે ને તે ઘડીથી હું ગઝલ વચ્ચે બળું. ટોચ ઉપર એટલા માટે જવું છે દોસ્તો, આભની આંખો ખૂલે ને હું તરત નજરે ચઢું; સ્મિત, આંખો ને અદા, અંગડાઈ, ખુશબૂ, કેશ પણ, એક્લો છું તોય જોને કેટલા સામે લડું; દર વખત મારા શરીરે છેતર્યો છે સ્પર્શમાં, […]

મારા ઘટમાં બિરાજતા શ્રીનાથજી શ્રીયમુનાજી શ્રીમહાપ્રભુજી મારું મનડું છે ગોકુલ વનરાવન મારા તનના આંગણિયામાં તુલસીનાં વન મારા પ્રાણ જીવન … મારા ઘટમાં મારા આતમના આંગણિયામાં શ્રીબાલકૃષ્ણજી મારી આંખો વાંચે ગિરધારી રે ધારી મારું તન મન ગયું છે જેને વારી રે વારી મારા શ્યામ મોરારી … મારા ઘટમાં મને પ્રાણ થકી મારા વૈષ્ણવો વ્હાલા નિત્ય કરતા […]

ફરી દૃશ્ય, દૃષ્ટિ દિશાઓ બદલશે, ફરી નૈન નમણાં નજારા નિરખશે! ફરી એક જૂની વસાહત મળી છે ફરી થોડાં ઇચ્છાના કંકાલ જડશે. ફરી એક અજંપાનો સૂરજ ઉગ્યો છે ફરી સાંજ ઢળતાં સુધી શ્વાસ તપશે! ફરી જૂઠની વાટે નીકળી પડાયું ફરી નવ્ય સત્યોનો રસ્તો ઉઘડશે ! ફરીથી હું પિંજરમાં મોહી પડી છું ફરી મારી ઉડવાની ઈચ્છા રઝળશે! […]

હરિ તમે ના ય પાડતાં શીખો ! માંગ્યા વિના ય કેટલું દીધું સૂરજ ચંદર તારા મીઠા જળની સરિતા દીધી ઘૂઘવે સાગર ખારા કદી કહ્યું નહીં અમને તમે તો થોડું માંગો – ભીખો ! હવે ના ય પાડતાં શીખો. અમે માંગીએ મનનું ગમતું તમે કહો કે તથાસ્તુ આજ ગમે તે કાલ ગમે નહીં ગમતું રહે બદલાતું […]